Συνείδηση είναι η κατάσταση που υποδηλώνει το επίπεδο εγρηγόρσεως του ατόμου. Πιο αναλυτικά, συνείδηση είναι η κατάσταση εκείνη του οργανισμού που επιτρέπει στο άτομο να αναπτύξει τις λειτουργίες που είναι απαραίτητες ώστε να γνωρίζει το περιβάλλον του, τα συμβαίνοντα γύρω του και μέσα στον ίδιο του τον εαυτό.
Η ονειροπόληση είναι η κατάσταση της συνειδήσεως κατά την οποία το άτομο κυριαρχείται από σκέψεις που, όπως και στα όνειρα, είναι χωρίς λογική και δεν καθορίζονται από τα τρέχοντα δεδομένα της αντικειμενικής πραγματικότητας και εξαρτώνται κυρίως από τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου. Βασικό χαρακτηριστικό της φυσιολογικής ονειροπολήσεως είναι ότι δεν καταργεί την συνείδηση του έξω κόσμου, απλώς την μειώνει.
Τα όνειρα είναι η ρίζα της μεταφυσικής, η πηγή της ιδέας ότι ψυχή και σώμα είναι ξεχωριστά.
Friedrich Nietzsche
Κατά τον Φρόυντ η συνείδηση του ανθρώπου αποτελεί ένα μικρό μόνο τμήμα της ψυχής του. Το συνειδητό κομμάτι της ψυχής μοιάζει με την κορυφή του παγόβουνου, που προβάλει έξω από την επιφάνεια του του νερού.
Κάτω από την επιφάνεια ωστόσο υπάρχει το Υποσυνείδητο και το Ασυνείδητο. Το ασυνείδητο είναι αυτό που εξακολουθεί να κρύβεται μέσα μας, παρόλο εμείς το έχουμε ξεχάσει. Δε θυμόμαστε διαρκώς όλες μας τις εμπειρίες. Δεν τις έχουμε διαρκώς μέσα στην συνείδηση μας, αλλά ότι έχουμε σκεφτεί, νιώσει, ή ζήσει περνούν από το μυαλό μας όταν σκεφτόμαστε, ο Φρόυντ αυτό το χαρακτηρίζει “Προσυνείδηση”. Την έκφραση ασυνείδητο τη χρησιμοποιεί για να ονομάσει αυτά που έχουμε απωθήσει, δηλαδή που θέλουμε να ξεχάσουμε, τα δυσάρεστα, ή τις άσχημες ακόμα εμπειρίες.
Όταν έχουμε επιθυμίες, που η συνείδηση μας, το Υπέρ Εγώ μας βρίσκει δυσάρεστες τότε τις παραχωρεί στο υπόγειο της ψυχής μας. Η διαδικασία αυτής της απώθησης απαγορευμένων η δυσάρεστων σκέψεων από την συνείδηση μπορεί να αποδειχτεί επώδυνη.
Το απωθημένο προσπαθεί ολοένα να ανέβει και πάλι στην επιφάνεια που καταναλώνει συνέχεια ενέργεια για να το κρατήσει κρυμμένο για να γλυτώσει από τις επικρίσεις της συνείδησης του με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ψυχολογικά προβλήματα.
Δηλαδή όσο πιο πολύ προσπαθείς να ξεχάσεις κάτι, τόσο ποιό πολύ το σκέφτεσαι ασυνείδητα κι’ όχι συνειδητά.
Κατά τον Φρόυντ η βασιλική οδός για το ασυνείδητο είναι τα όνειρα. Στο βιβλίο του Φρόυντ “Η ερμηνεία των ονείρων” ο Φρόυντ αποδεικνύει ότι τα όνειρα μας δεν είναι προϊόντα σύμπτωσης. Μέσα από αυτά το ασυνείδητο μας προσπαθεί να εκφράσει τις επιθυμίες και τις σκέψεις του για να γνωστοποιήσει στη συνείδηση μας.
Ο Φρόυντ εξήγησε ότι όλα τα όνειρα είναι η εκπλήρωση κάποιας επιθυμίας, ωστόσο οι επιθυμίες που ζητούν ικανοποίηση συχνά μεταμφιέζονται, γιατί ακόμα και την ώρα του ύπνου μας μια αυστηρή λογοκρισία τι επιτρέπεται να επιθυμούμε και τί όχι.
Τα όνειρα καθ’ αυτού ο Φρόυντ τα εκφράζει ως “Έκδηλο Περιεχόμενο του ονείρου”. (Εκδήλωση συναισθήματος). Το όνειρο όμως έχει και μία βαθύτερη σημασία που μένει κρυφή για τη συνείδηση. Αυτή, ο Φρόυντ την ονομάζει “Λανθάνουσα σκέψη του ονείρου”. Τα όνειρα και τα σκηνικά τους προέρχονται συνήθως από το άμεσο παρελθόν, πολύ συχνά μάλιστα από τα συμβάντα της προηγούμενης ημέρας. Οι κρυφές σκέψεις όμως τις οποίες το όνειρο προσπαθεί να εκφράσει, μπορούν να προέρχονται από το πολύ μακρινό παρελθόν, (Όπως την παιδική μας ηλικία).
Ο Φρόυντ θεωρούσε το όνειρο “μεταμφιεσμένη ικανοποίηση μίας μεταμφιεσμένης επιθυμίας”.
Όταν ερχόμαστε στον κόσμο, ζούμε άμεσα και ανεξέλεγκτα υποταγμένοι στις φυσικές και ψυχικές μας ανάγκες. Κατά την διάρκεια της βρεφικής μας ηλικίας είμαστε
αποκλειστικά “ΑΥΤΟ”.
Το “ΑΥΤΟ” εξακολουθεί να είναι μέσα ακόμα και όταν μεγαλώσουμε. Στην πραγματικότητα είναι μαζί μας μέχρι τον Θάνατο. Ο Φρόυντ λέει ότι μεγαλώνοντας χτίζουμε ένα Εγώ που αναλαμβάνει ένα ρυθμιστικό ρόλο, η λογική μας δεν είναι πάντα η κατευθυντήρια δύναμη που ελέγχει τις πράξεις μας. Πολύ συχνά οι σκέψεις μας, τα όνειρα μας, και οι ελέγχονται από παράλογες παρορμήσεις βαθιά κρυμμένες μέσα μας.
Επίσης ο Φρόυντ λέει πράγματι ότι αυτό που στέκεται απέναντι στο ΕΓΩ είναι το ΥΠΕΡ ΕΓΩ. Το Υπέρ Εγώ μας ειδοποιεί κάθε φορά που επιθυμούμε κάτι κακό ή βρώμικο.
Αυτό κυρίως ισχύει για τις ερωτικές και σεξουαλικές μας επιθυμίες.
Κάθε άνθρωπος μεγαλώνοντας βιώνει αρκετά αισθήματα ενοχής που αποθηκεύονται στο ΥΠΕΡ ΕΓΩ από την μικρή ηλικία, και κατά τον Φρόυντ μένουν συνδεμένοι με την σεξουαλικότητα και όταν μεγαλώνουν και φτάνουν σε μία ποιό ώριμη ηλικία αυτά τα βιώματα ωριμάζουν.
Ο Φρόυντ απέδειξε ότι οι σεξουαλικές επιθυμίες και ανάγκες αποτελούν σημαντικό κομμάτι της ανθρώπινης φύσης.
Η συνείδηση μοιάζει με σιντριβάνι που παιχνιδίζει στον ήλιο και
ξαναβυθίζεται στην μεγάλη υπόγεια δεξαμενή του υποσυνείδητου από όπου πηγάζει.
Η φωτογραφία από την επίσκεψή μου τον Αύγουστο του 2014 στο Freud Museum, Vienna. Ο ιδρυτής της ψυχανάλυσης έζησε και εργάστηκε σε αυτή τη διεύθυνση στο Berggasse από το 1891 μέχρι το 1938 που εγκατέλειψε την Αυστρία λόγω της εβραϊκής καταγωγής του για το Λονδίνο. Πολλά από τα διάσημα έργα του γράφτηκαν εδώ και το ευρύχωρο διαμέρισμα είναι τώρα ένα μουσείο.
Related Posts
Χωρισμός από τοξική σχέση
Ο χωρισμός από μια τοξική σχέση απαιτεί μεγάλη ψυχική δύναμη, αλλά είναι σίγουρα...
